1. Öncelikle kaynak işleminin doğru yapılabilmesi için daha önceden benzer özelliklerdeki parçalardan numuneler kaynatılmalı ve kaynak işlemi bittikten sonra gerekli testler yapılarak kaynağın durumu kontrol edilmelidir.
Eğer kaynak standartlar dahilinde uygun bulunursa, kaynak işlemi sırasında kullanılan bütün parametreler kaydedilerek, yapılan kaynakla ilgili bir yöntem onayı hazırlanmalıdır. Buna PQR denir. PQR’daki veriler ışığında kaynak parametrelerinin kaydedildiği ve kaynakçılara referans olacak WPS’ler hazırlanır. Sertifikalı kaynakçılar bu WPS ‘ler ışığında daha önceden doğrulanmış parametrelerle kaynak yapmalıdırlar.
2. Kaynak yapılacak bölgedeki gaz koruması düzgün olmalıdır. Uygun debide gaz akışı sağlanmalıdır. Gaz debisi ne çok fazla ne de çok az olmalıdır. Gaz korumasının yeterli olmadığı kaynak bölgelerinde kaynak sırasında köpürme, oksitlenme, gözenek, çatlak, yapışmama gibi sorunlar olabilir. Özellikle şantiye sahalarında ortamın kontrolsüz olması kaynak hatalarına neden olabilmektedir.
3. Kaynak yapılan yerdeki hava akımına çok dikkat edilmelidir. Çünkü hava akımı kaynak bölgesindeki gaz korumasını engelleyecektir. Bu nedenle kaynak yapılırken rüzgârlı bir yerde olmamasına ya da gerekli korumanın sağlanmasına dikkat edilmelidir.
4. Boru kaynağı yapılırken kök gazı koruması asla ihmal edilmemelidir. Eğer kök gazı koruması doğru yapılmaz ise kök pasoda kaynak nüfuziyetsizliğine neden olabilir. Örnek olarak boru iç yüzeyine denk gelen kaynak homojen olmadığı için akışkanın kaynağın olduğu yerde birikmesine neden olur.
5. Isı Girdisi: Kaynak yapıldığında malzemenin sıcaklığı onu eritecek kadar artar. Kaynak dikişinin 1-2 mm yanında oluşan ITAB (Isı Tesiri Altındaki Bölge)’nin yapısı malzemenin ilk haline göre değişir. Bir malzemeye uygulanan ısı girdisi ne kadar fazlaysa malzemenin yapısı hem değişir hem de malzemedeki çarpılmalar artar. Bu nedenle ısı girdisini minimum düzeyde yapmak kaynak kalitesi açısından çok önemlidir. Isı girdisini düşük tutmak amacıyla;
Düşük akım ve voltajla çalışmak
Kaynak işlemini gereğinden yavaş yapmamak
Uygun çapta elektrot seçilmek
Yöntemleri uygulanabilir. Isı girdisinin en az olduğu kaynak yöntemlerinden biri TIG kaynağıdır.
6. İlave Metal Cinsi: Eğer ilave metal kullanılan bir kaynak yöntemi uygulanıyorsa kullanılacak ilave metal ana malzemeye uygun olmalıdır. Bu konuda kaynak sarf malzemesi üreten firmaların ilgili kataloglarına bakılarak seçim yapılması daha doğru olacaktır. Kullanılacak kaynak sarf malzemesi seçimindeki temel mantık ; ana malzemenin alaşımlarının bozulmaması hatta kaynak dikişinin ana malzemeye göre daha mukavemetli olmasının sağlanmasıdır.
Özellikle paslanmaz çelik kaynaklarında elektrod seçimine çok dikkat edilmelidir. Paslanmaz çelikler içerisinde paslanmaz özelliğini sağlayan Cr ve Ni elementlerini barındırırlar ve çok düşük karbon ihtiva ederler. Bu nedenle tel seçimi yapılacakken Cr, Ni ve C miktarı göz önüne alınmalıdır.
Örnek olarak 304 L kalite bir malzemenin kaynağı yapılırken seçilecek ilave metal de düşük karbon ihtiva etmelidir. Çünkü karbonun fazla olması paslanmaları arttıracağı gibi kaynak bölgesinde kırılganlaşmaya neden olabilir.
7. Kaynak Sonrası Isıl İşlem: Kaynak sırasında malzemeye yüksek bir enerji verildiğinden dolayı malzeme sıcaklığı onu eritecek kadar yükselir. Bu nedenle ana malzemenin yapısı bozulur ve / veya oluşan gerilmelerden kaynaklı olarak çatlamalar veya şekil bozuklukları oluşabilir. Bu nedenle kaynak sonrası malzemenin alaşımına uygun bir ısıl işlem (gerilim giderme vb.) uygulanırsa kaynaktan dolayı oluşacak gerilmelerin önüne geçilmiş olur.
Isıl işlem sırasında malzemenin ısıtma ve soğutma hızına çok dikkat edilmelidir. Çok hızlı veya çok yavaş yapılan işlemler malzemelerin mekanik ve korozyon dayanımlarına negatif etki yaparlar. Kaynak sonrasında malzemede oluşacak artık gerilmelerin giderilmesi için, her paso sonrasında kaynağa çekiçle vurularak, artık gerilmeler giderilebilir.
8. Kaynak Sonrası Pasivasyon: Paslanmaz çeliklerin kaynak işleminden sonra, malzemenin paslanmasını önlemek amacıyla asit ile yıkanması çok önemlidir. Çünkü paslanmaz çeliğin paslanmaz özelliğini üzerindeki Krom Oksit tabakası sağlamaktadır. Kaynak sonrasında asit ile yıkama işlemi yapılarak bu özellik pekiştirilir. Yani suni bir şekilde Krom Oksit tabakası oluşturulur.
Yalnız burada dikkat edilmesi gereken husus bu işlemin ardından çeliğin su ile tekrar temizlenmesi gerektiğidir. Şayet bu temizlik yapılmaz ise, paslanmaz çelik üzerinde kalıcı izler oluşur.
Not: Genellikle Nitrik asit ile yapılan pasivasyon işlemi için, bu işlemi yapacak kişi iyi korunmalıdır. Asit, işlemi yapan kişinin vücuduna temas etmemelidir.
9. Kaynak Sonrası Temizlik: Kaynak işleminden sonra, cüruf diye tabir edilen kaynak artıklarının kaynak üzerinden temizlenmesi gerekmektedir. Bunun için paslanmaz çelik tel fırça ile kaynak fırçalanır. Özellikle paslanmaz çelik kaynaklarının temizliğinde paslanmaz tel fırça kullanılması büyük önem taşır.
10. Kaynaktan dolayı malzemelerin şekil bozukluklarını önlemek amacıyla kaynak öncesinde malzemeler sabitlenmelidir. Sabitleme işlemi için puntalama uygulanabilir. Eğer malzemeler uygun bir şekilde sabitlenmez ve ısı girdisi iyi ayarlanmaz ise, kaynak yapılan parçada deformasyonlar olabilir.
11. Ön Isıtma: Malzemelerin içerisindeki alaşımlara göre kaynak parametreleri ve yöntemleri değişiklik göstermektedir. Kaynak kalitesini etkileyen en önemli elementlerin başında Karbon elementi gelmektedir. Karbon’un yüksek olması kaynakların daha sert ve çatlamaya eğilimli olması anlamına gelir. Bu nedenle kaynak için genellikle yüksek karbon alaşımlı ana malzeme tavsiye edilmez. Fakat eğer mekanik özellikler gereği yüksek karbonlu çelik kaynağı yapılacaksa ilave metal düşük karbonlu malzemeden seçilmelidir. Böylece oluşacak kaynak dikişi nispeten daha düşük karbonlu olacağı için çatlamaya karşı önlem alınmış olur.
12. Eğer kaynak birden fazla paso ile yapılacaksa, her paso sonrasında kaynağın soğuması beklenmeli diğer paso kaynak soğuduktan sonra atılmalıdır. Her paso sonrasında kaynak dikişi üzerinde oluşan cüruf tabakası temizlenmelidir.
13. Kaynak yapılacak malzeme yüzeyi kir, yağ ve pastan arındırılmalıdır. Eğer temizlenmeden kaynak yapılırsa gözenek ve çatlağa neden olabilir.
14. Kaynak Ağzı: Kaynak yapılacak malzemede eğer kaynak ağzı açılacak ise düzgün formda açılmalıdır. Düzgün olmayan kaynak ağzı kök pasoda ve yan cidarlarda ergime noksanlıklarına neden olabilir. Kaynak ağzı tipi belirlemeleri projelerin gerekliliklerine ve mühendislik hesaplarına göre yapılmalıdır.
15. Ark Üflemesi: Ark üflemesi, kaynak arkının düzensiz bir şekilde sağa-sola hareket etmesidir. Kaynak arkının sabit olmaması, kaynak dikişinde hatalara ve nüfuziyetsizliklere neden olur. Ark üflemesinin başlıca nedeni, kaynak yapılan yerin yakınında başka manyetik özellik taşıyan metal malzemelerin bulunmasıdır. Bu nedenle kaynak yapılan yerlerin yakınında manyetik özelliği bozacak malzemeler bulundurulmamalıdır.
16. Eğer elektrod ile kaynak yapılacak ise, elektrodların nemden arındırılmış olmaları gerekmektedir. Çünkü elektrotta bulunan nem, kaynak hatalarına neden olur. Bu nedenle elektrotlar kontrolü ortamlarda, vakumlu paketlerde ve elektrot termoslarında tutulmalıdır.
17. TIG kaynağı Tungsten elektrotla yapılmaktadır. Toryum alaşımlı tungsten elektrot kullanımı, toryumun kanserojen bir madde olmasından dolayı tavsiye edilmemektedir. Özellikle tungsten elektrotun ucunu düzeltmek için yapılan taşlama işlemi sağlık açısından sakıncalıdır. Bu gibi durumlarda bu işlemi yapacak kişi gerekli güvenlik önlemlerini almalıdır.
Kaynak yapılırken açığa çıkan ışınlar insan sağlığına son derece zararlıdır. Vücudun ışına denk gelen kısımları korunmalıdır. En yoğun ışın TIG kaynağında oluşmaktadır.
18. Kaynak işleminde görülen en çok hata yeri kaynağın başlangıç ve bitiş yerlerindedir. Bu nedenle operatör veya kaynakçı kaynağa başlarken ve bitirirken dikkatli olmalı, oluşabilecek krater çatlaklarına karşı önlem almalıdır. Elektrotu kaynak üzerinden hemen çekmemelidir.
19. Hidrostatik Test: Basınçlı kapların kaynak işlemleri tamamlandıktan sonra, çalışma basınçları üstünde bir basınçta kapların içerisine su basılır. Bu teste hidrostatik test denir. Hidrostatik test bitiminde tankların boşaltılması gerekmektedir. Tam boşaltılmadığı taktirde kalan su birikintileri kaynak ve çevresinde paslanmaya neden olabilmektedir.
20. İnce çaplı elektrotlarla kaynak yapılması tavsiye edilir. İnce çaplı elektrotlarla kaynak yapıldığında ark üflemesi daha az olmaktadır. Bu da kaynak hatalarını önler.