Korozyon Nedir? Paslanmaz Çeliklerde Korozyon Nasıl Oluşur?
Endüstriyel alanda ve ev hayatımızda en çok kullandığımız malzemelerden biri metallerdir. Bütün metaller doğal çevrede belli derecelerde korozyona uğrarlar. Korozyon; malzeme, enerji ve emek kaybına yol açar. Korozyonu engellemek için ne olduğunu ve nasıl oluştuğunu bilmemiz gerekir, bu etmenlere bağlı olarak korozyonu önlemek için tedbirler almamız gerekir.
Korozyon Nedir?
Metalik özellikli malzemelerin bulundukları ortamla girdikleri elektrokimyasal reaksiyonlar o malzemelerin yapısında bozulmalara yol açar, bu bozulmalara ise korozyon ismi verilir. Nemli hava, asidik veya bazik ortam, kirli hava veya tuzlu su korozyona sebep olan ortamlardandır. Birçok korozyon türü vardır. Bu türler şu şekilde sıralanabilir:
1. Üniform (genel) korozyon: Metal yüzeyinin her noktasında aynı olan korozyon türüdür.
2. Galvanik korozyon: İki farklı metalin aynı ortamda birbirine bağlanması ile oluşan korozyon türüdür.
3. Çatlak korozyon: Metal yüzeyindeki bir çatlağın veya iki metalin arasındaki yüzeye sızmış elektrolitlerin çevresinde oluşan korozyon türüdür.
4. Seçimli korozyon: Alaşım içinde bulunan bir elementin veya metalin uğradığı korozyon türüdür.
5. Çukur korozyon: Yüzeyine aktif koruyucu tabakaya sahip olmayan malzemelerde rastlanan korozyon türüdür.
6. Taneler arası korozyon: Metallerin kristal yapısındaki taneciklerin sınıf çizgilerinde oluşan korozyon türüdür.
7. Erozyonlu korozyon: Korozif çözeltilerin metal yüzeylerinden akıtılması sonucu oluşan korozyon türüdür.
8. Aralıklı korozyon: Metal yüzeyindeki aralıklar içinde yüksek korozif ortamda oluşan şiddetli bölgesel korozyon türüdür.
Paslanmaz Çeliklerde Korozyon Olur mu?
İçinde %12'den fazla krom elementi içeren alaşımlara
paslanmaz çelik denir. Paslanmaz çeliklerin korozyona direnci diğer malzemelere göre daha fazladır. Paslanmaz çeliklerde korozyon gerçekleşmesi için metalin üstündeki oksit tabakasının, pasivasyon bölgesi, olmaması gerekmektedir. Pasivasyon bölgesinde bulunan oksit tabaka korozyona neden olacak olan oksijen atomlarının metal ile temasını engelleyerek korozyonu önler. Bu oksit tabaka paslanmaz çeliğe paslanmaz özelliğini veren kromlarla oksijenin reaksiyona girmesiyle oluşur ve metal yüzeyinde film oluşturur. Paslanmaz çeliklerde oksit filmi genelde bölgesel olarak tahrip olduğunu için bölgesel korozyonlar meydana gelir, örneğin galvanik korozyon, üniform korozyon, aralıklı korozyon, taneler arası korozyon.
Paslanmaz Çeliklerde Korozyon Nasıl Önlenir?
Paslanmaz çeliğin kullanılacağı ortama bağlı olarak uygun malzeme seçimi yapılmalıdır.
Paslanmaz çeliklerde korozyon doğru tasarım ilkeleri ile önemli ölçüde engellenebilir.
Korozyon kontrolü belli aralıklarda yapılmalıdır.
Uygun kaplama işlemleri ile korozyon uzun süre engellenebilir.
Korozyon Testleri
Kullanılacak malzemenin korozyona olan dayanıklılığı çeşitli testlerle ölçülebilir. Bu testler
- Çevrimsel korozyon testi
- Tuz püskürtme testi
- Kükürtdioksit testi
- Nem testi olarak sıralanabilir.
Çevrimsel korozyon testi: Korozyon çevriminin tek bir kabinin içince çeşitli korozif ortamlar oluşturularak yaratılmasıdır.
Tuz püskürtme testi: Test örneklerinin yüksek nem ve belli sıcaklıkta tuzlu ortam oluşturarak sürekli, yüksek korozif tuz püskürtmenin olduğu yerde tutulmasıdır.
Kükürtdioksit testi: Kükürtdioksit bazlı test odalarında gerçekleştirilen korozif testleridir.
Nem testi: Numunenin sıcak ve yüksek nem içeren atmosferik şartlara dayanıklılığını belirlemek için yapılan testlerdir.