TR EN
Paslanmaz Çelik Kaliteleri ve Özellikleri
Tamamen geri dönüştürülebilen paslanmaz çelik, çevre dostudur. Korozlanma veya paslanmaya uğramaz. Bunun nedeni krom elementidir. Paslanmaz çeliğin içindeki kromun ve pasivasyonun (ince koruma katmanı) oranı korozyon ve pasa karşı olan direncini belirler. Paslanmaz çeliğin çevre şartlarına dayanıklı olması tercih edilmesindeki esas sebeptir.
Paslanmaz çelikler yassı, plaka, çubuk ve tel gibi şekillerde üretilmektedir. Bu ürünler soğuk ve sıcak haddeleme yöntemlerinde döküm parçaları olarak, gıda endüstrisinde, cerrahi alanında, endüstriyel malzemelerde, mimarinin hemen hemen her alanında oldukça fazlaca kullanılmaktadır.
Paslanmaz çeliğin uygulama alanına göre analizler yapılarak tüm veriler hesaplanmalıdır. Bu işlemlerin ardından paslanmaz çeliğin kalitesi belirlenir. Ürünün dayanıklılığını yıllarca muhafaza etmek için bazı ayrıntılar bulunmaktadır.
Paslanmaz çelikler, kristal evreleri ve mikro yapılarına göre kategorize edilir. Bu sınıflandırmaya göre;
- Östenitik Paslanmaz Çelikler (300 Serisi)
- Ferritik Paslanmaz Çelikler (430, 442 vb.)
- Martenzitik Paslanmaz Çelikler (420, 431 vb.)
- Dubleks Paslanmaz Çelikler (1.4462, 1.4410 vb.)
- Çökelmeyle Sertleştirilmiş Paslanmaz Çelikler (17-4 PH, 15-5 PH vb.)
Paslanmaz Çelik Kaliteleri ve Özellikleri
Paslanmaz çeliğin kalitesi, üretim aşamasında uygulanan işlemlere göre farklılık göstermektedir.
| Paslanmaz Çelik Karşılaştırması | |
| Korozyona Dayanım | 904L (1.4539) > Süper Dubleks (1.4507) > Süper Dubleks (1.4410) > Dubleks (1.4462) > 310 (1.4845) > 316Ti (1.4571) > 316L (1.4404) > 316 (1.4401) |
| Mekanik Özellikleri | 15-5 PH > 630 (1.4542) > 4418 (1.4418) > 431 (1.4057) > QT'li 420 (1.4021/28/34) > Isıl işlemli 440M > Süper Dubleks (1.4410) > Süper Dubleks (1.4507) > Dubleks (1.4462) |
| Kaynak Yapılabilirlik | 316L - 304L > 316 - 304 > 321 (1.4541) > 316Ti (1.4571) |
| İşlenebilirlik | 430F (1.4105) > 303 (1.4305) |
| Isıl İşlem Alabilme | 440M (1.4116N) > 420 (1.4034) > 420 (1.4028) > 420 (1.4021) |
303 (1.4305) Paslanmaz Çelik
303 ya da 1.4305 kalite paslanmaz çelik, içerdiği sülfür oranı sayesinde östenitik paslanmaz çelikler içindeki işlenebilirlik özelliği yönünden en üst düzey performansı gösterir.
Sülfür çeliğin korozyona dayanımını düşürür. 303 kalite paslanmaz çelik korozyona dayanıklılık açısından 304 kalite paslanmaz çeliğe göre daha düşüktür.
303 kalite paslanmaz çeliğin içindeki malzemelerin homojen dağılımının sağlanabilmesi diğer paslanmaz çeliklere göre daha zordur. Bu da üretimde daha fazla dikkat gerektirmektedir.
Bu kalitedeki paslanmaz çeliğin en önemli özelliği üretimin son aşaması olan tavlamada belli olur. İyi yapılmış bir tavlama ile paslanmaz çelik fiziksel özellikleri en iyi seviyeye çıkar.
Günlük hayatımızda sıkça kullandığımız birçok üründe kullanılan çelik türü olan 303 cıvata yapımında, vidalarda, çelik şaftlarda, gıda sektöründe, otomotiv sektöründe, elektronik ünitelerde kısacası seri imalatın yapıldığı çoğu yerde karşımıza çıkar.
304 (1.4301) Paslanmaz Çelik
304 ya da 1.4301 kalite paslanmaz çelik, en sık kullanılan paslanmaz çelik türüdür. Östenitik paslanmaz çelikler grubuna giren 304, kolay temin edilebilmesi ve şekil vermedeki konforu sayesinde diğer paslanmaz çelik kalite türlerine göre öne çıkmaktadır.
304 kalite paslanmaz çelik, kimyasal bileşimi ve tüm mekanik özellikleri göze alındığında fiyat-performans yönünden de tercih edilir. Ürünün korozyona dayanıklılığı 303 kalite paslanmaz çeliklere göre daha yüksektir.
Dünya üzerinde en çok tercih edilen 304 kalite paslanmaz çeliğin başlıca kullanım alanları arasında kimya ve petrokimya sanayi, ev aletleri, endüstriyel mutfak bulunmaktadır.
310 (1.4845) Paslanmaz Çelik
Paslanmaz çelikler içinde yüksek sıcaklığa en dayanıklı kalite türlerinden biri olan 310 paslanmaz çelik, içinde bulunan yüksek miktardaki krom ve nikel alaşımları sayesinde paslanmaya ve ısıya dayanıklıdır. Yüksek sıcaklıkta çalışabilmesi amacıyla üretilen 310 kalite paslanmaz çelik, 1100 derecedeki sıcaklığa bile dayanabilmektedir.
310 kalite paslanmaz çelik üç şekilde karşımıza çıkmaktadır. Bunlar; 310, 310S ve 310H’dir. Aralarındaki ana farkı içlerinde bulunan karbon miktarı olarak özetlemek mümkündür. Yapılarındaki karbon miktarı arttıkça korozyona olan direnç düşer ve kaynak yapılması zorlaşır. Homojen üretilememiş 310, sıcaklığa karşı yeterli dayanıklılığı gösteremez.
Kimya ve makine endüstrisinde, cam imalatı sektöründe, madenlerde ve fırınlarda sıkça 310 kalite paslanmaz çelik kullanılmaktadır.
316 (1.4401) Paslanmaz Çelik
316 kalite paslanmaz çelik, 304 kalite paslanmaz çeliğe molibden ve daha fazla nikelin ilave edilmesi ile üretilmektedir. Eklenen alaşımlar sayesinde korozyon dayanıklılığı deniz suyu ve asidik sıvı gibi zorlayıcı maddelere karşı bile dirençlidir.
Yüksek kaliteye sahip 316 paslanmaz çelik ve türevleri; aşındıran sıvıların tanklarında, kimya ve petrokimya endüstrisinde, boya endüstrisinde, gıda tesislerinde ve madencilikte yaygın bir şekilde kullanılır.